Όταν το παιδί κάνει νάζια με το φαγητό του

«Τι είναι αυτά τα πράσινα πραγματάκια», «Πφφφ, πώς μυρίζει έτσι αυτό», «μα δεν πεινάω»… έχετε ακούσει και το δικό σας παιδί να εκφράζεται έτσι για το φαγητό του; Η επιλεκτικότητα του παιδιού ή ο φόβος του να δοκιμάσει νέα τρόφιμα μπορεί να σας στρεσάρει, θυμηθείτε όμως ότι, από την ανταπόκρισή σας εξαρτάται αν θα διαιωνίσει αυτή τη συμπεριφορά του ή σταδιακά την αλλάξει!

Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε το στάδιο αυτής της επιφυλακτικότητας του παιδιού με το φαγητό, ως απαραίτητο μεταβατικό στάδιο στην ανάπτυξή του. Άλλωστε ποιος άνθρωπος που τώρα μαθαίνει τον κόσμο δεν θα ένιωθε μεγαλύτερη ασφάλεια επιλέγοντας ήδη γνώριμα σε αυτόν τρόφιμα και φαγητά; Το φαινόμενο της επιλεκτικότητας ή νεοφοβίας, αναδύεται κατά την προσχολική ηλικία (2-6 ετών) ενώ έρευνα μετανάλυσης έχει δείξει ότι ήδη από την ηλικία των 2 ετών, ένα στα τέσσερα παιδιά αναπτύσσει τακτικά μια τέτοια συμπεριφορά.

Παίρνει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται;

Αν το παιδί σας αναπτύσσεται κατά το αναμενόμενο (βάσει των καμπυλών ανάπτυξης), είναι υγιές και είναι αρκετά ενεργητικό, μάλλον δεν έχετε λόγο να ανησυχείτε για το αν παίρνει όσα θρεπτικά συστατικά χρειάζεται από το φαγητό του. Μη σηκωθείτε λοιπόν, να του φτιάξετε κάποιο διαφορετικό φαγητό όποτε αυτό κάνει νάζια – αντίθετα, ας διαλέξει ό,τι και όσο θέλει, από αυτά που υπάρχουν ήδη σερβιρισμένα στο τραπέζι.

Πώς να το διαχειριστείτε;

Αρχικά, θυμηθείτε ότι προσπάθειες παραπλάνησης («όχι δεν έχει άνηθο η σούπα»), δωροδοκίες («φάε το μπρόκολο και ο μπαμπάς θα σου πάρει τρενάκι»), απειλές ή τιμωρίες («αν δεν το φας, θα πας στο δωμάτιό σου») δεν έχουν θέση σε μια υγιή διατροφική συμπεριφορά. Η αποδοχή του παιδιού σε κάποια τρόφιμα είναι μια διαδικασία που θα πάρει χρόνο, θέλει ηρεμία και όχι υπερενθουσιασμό (π.χ. κάθε μπουκιά και αεροπλανάκι που προσγειώνεται στο στόμα του παιδιού). Εξοπλιστείτε λοιπόν, με υπομονή και δοκιμάστε τις παρακάτω τακτικές:

Συνεργαστείτε με τα παιδιά σας όταν ψωνίζετε τρόφιμα και όταν τα μαγειρεύετε. Δώστε τους όμως, ενεργό ρόλο δείχνοντάς τους εμπιστοσύνη π.χ. να διαλέξουν τις ωραιότερες ντομάτες ή να ανακατέψουν τη σούπα (όταν είναι σε ασφαλή θερμοκρασία). Η συμμετοχή θα αυξήσει τον ενθουσιασμό του παιδιού και μαζί και την πιθανότητα να φάει το φαγητό.
Σεβαστείτε τη πείνα και το κορεσμό του. Θυμηθείτε ότι η παιδική μερίδα είναι μικρότερη από ενός ενήλικα και αφήστε το παιδί να σας καθοδηγήσει πόσο θέλει να φάει – δε πειράζει να αφήσει φαγητό στο πιάτο. Με μικρά γεύματα και σνακ είναι πιθανότερο το παιδί να φτάσει πεινασμένο στο επόμενο γεύμα του και έτσι να μην κάνει νάζια. Θυμηθείτε ότι πρέπει να έχει μείνει τουλάχιστον δύο ώρες νηστικό πριν κάτσει να φάει το μεσημεριανό ή το βραδινό του.
Δώστε το καλό παράδειγμα. Τρώτε όλοι μαζί από το ίδιο φαγητό στο ίδιο τραπέζι. Είναι σημαντικό να σας δει να δοκιμάζετε νέα τρόφιμα, να μιλάτε για τις γεύσεις, τις μυρωδιές, τις υφές τους και τελικά να συνδέσει διαφορετικά φαγητά με ένα ευχάριστο βίωμα.
Σερβίρετε τα νέα τρόφιμα πρώτα- οπότε η πείνα είναι μεγαλύτερη, μόνο ένα νέο τρόφιμο τη φορά και σε μικρή ποσότητα- που δεν θα τα πανικοβάλει, και δίπλα σε ήδη, γνώριμα και αγαπημένα του τρόφιμα. Μπορεί να χρειαστούν πάνω από 10 φορές, το παιδί να εκτεθεί σε ένα νέο τρόφιμο πριν το δοκιμάσει.

Όσο λοιπόν, και εσείς δεν «κάνετε μεγάλο θέμα» την απόρριψη του παιδιού για κάποια τρόφιμα και διατηρείτε την καθημερινή ρουτίνα στις διατροφικές σας συνήθειες δίνοντας πάντα το καλό παράδειγμα, το πιθανότερο είναι με το πέρας της σχολικής ηλικίας το παιδί να είναι πιο δεκτικό αλλά και εσείς να μην στρεσάρεστε από τον εβδομαδιαίο μαγειρικό/διατροφικό προγραμματισμό της οικογένειας.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Ong C, Phuah KY, Salazar E, How CH. Managing the ‘picky eater’ dilemma. Singapore Med J. 2014;55(4):184-9; quiz 190.
Lafraire J, Rioux C, Giboreau A, Picard D. Food rejections in children: Cognitive and social/environmental factors involved in food neophobia and picky/fussy eating behavior. Appetite. 2016 Jan 1;96:347-357.
Trofholz AC, Schulte AK, Berge JM. How parents describe picky eating and its impact on family meals: A qualitative analysis. 2016;110:36-43.
Cole NC, An R, Lee SY, Donovan SM, Correlates of picky eating and food neophobia in young children: a systematic review and meta-analysis, Nutr Rev. 2017 Jul 1;75(7):516-532.