H αρνητική συμπεριφορά των παιδιών βασίζεται πάντοτε σε κάποια μορφή δυσκολίας δικής σας και αποθάρρυνσης δικής τους

Ποτέ δεν είναι αργά για να καταργήσετε ορισμένους ανασταλτικούς τρόπους συμπεριφοράς  σας, που καλλιεργούν δυσάρεστο κλίμα στην οικογένεια, δημιουργούν άσχημη εικόνα του παιδιού για τον εαυτό του, άγχος και προκαλούν την αντιδραστικότητά του:

1. Αρνητικές Προσδοκίες

Η ισχυρότερη δύναμη που επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις, είναι οι προσδοκίες. Με λόγια και με κινήσεις, δίνουμε το μήνυμα αυτού που περιμένουμε.

Τα παιδιά εσωτερικεύουν τις προσδοκίες των μεγάλων και τις κάνουν δικές τους.

Π.χ. Όταν πιστεύουμε ότι ένα παιδί δε θα καταφέρει να φέρει σε πέρας  μία δουλειά και  την αναλαμβάνουμε εμείς, καθιστώντας το παιδί περισσότερο ως “μπιμπελό”,  δίνουμε αυτό το μήνυμα με πολλούς τρόπους. Το παιδί αρχίζει ν΄ αμφιβάλει για τις ικανότητές του και συμπεριφέρεται όπως ακριβώς περιμέναμε: αποτυχαίνει.

Συμβουλή: Δίνετε στο παιδί από τα πολύ μικρά χρόνια του, μικρές καθημερινές δουλίτσες να διεκπεραιώνει, π.χ. να στρώσει, ή να μαζέψει  το οικογενειακό τραπέζι, να μαζεύει και να αποθηκεύει τα παιγνίδια του, να βοηθά στο καθάρισμα του δωματίου του, να μεταφέρει στο καλάθι με τα ρούχα, τα δικά του που λερώθηκαν.
Η συμμετοχή του αυτή,  εξασκεί πολύτιμες δεξιότητές του, όπως την κινητικότητά του, την αίσθησή τους για τις χρονικές απαιτήσεις και διανομή χρόνου του και πολλές άλλες, με κυριότερο κέρδος του,  το μήνυμα ότι δε γεννήθηκε μόνο για να “παίρνει” αλλά και να “δίνει” και να  συνεισφέρει για το κοινό καλό!

2. Παράλογες Απαιτήσεις

Συχνά προβάλλουμε υπερβολικές απαιτήσεις που είναι αδύνατον να τις ικανοποιήσουν τα παιδιά. Περιμένουμε ότι θα έχουν τα παιχνίδια τους άψογα μαζεμένα, ή κάθε τρίχα από το κεφάλι τους καλοχτενισμένη. Πρέπει να τα καταφέρνουν σε ό,τι μετράει για εμάς και την εικόνα μας! – σχολείο, αγγαρείες, κ.λ.π.
Οτιδήποτε δε κι αν κάνουν, ποτέ δεν είναι αρκετά καλό!

3. Ανταγωνισμός ανάμεσα στα Αδέλφια

Συχνά δε συνειδητοποιούμε ότι εμείς οι ίδιοι καλλιεργούμε τον ανταγωνισμό και τις κακές σχέσεις ανάμεσα στα αδέλφια.
Επαινούμε  το ένα παιδί που έχει πετύχει και έχει φέρει ένα καλό αποτέλεσμα, που άλλωστε αρκετές φορές φαίνεται να είναι αυτό που μία μερίδα γονέων τους ενδιαφέρει περισσότερο – και αγνοούμε ή  επικρίνουμε το αδέρφι του που έχει αποτύχει, παραβλέποντας την αξία της προσπάθειάς του και  συγκρίνοντάς το με το επιτυχημένο αδέρφι του.

Μπορούμε τις συγκρίσεις αυτές – ασυναίσθητα – να τις κάνουμε και στο μη λεκτικό επίπεδο: μία κίνηση, ένας μορφασμός του προσώπου μας, μπορούν να υποκινήσουν τον ανταγωνισμό πολύ καλά όσο και μία παρατήρηση.

Συμβουλή 1: Χρυσός κανόνας είναι να αναφερόμαστε μόνο  στις πράξεις ή επιδόσεις του  παιδιού και να τις συγκρίνουμε με αυτές περασμένης χρονικής στιγμής του – και όχι με επιδόσεις άλλων παιδιών: π.χ. Ενδείκνυται να λέμε “Δεν πέτυχες αυτή τη φορά το στόχο σου, αλλά κοίτα πόσο πολύ έχεις βελτιωθεί από πέρυσι σε αυτό το σημείο;”

Συμβουλή 2: Αναφερόμαστε μόνο στις δράσεις και πράξεις του παιδιού και όχι στο ίδιο το παιδί ή στον δράστη ως πρόσωπο. Π.χ. είναι αντιπαιδαγωγικό να λέμε “είσαι βλάκας”, “άχρηστος”, “είσαι ένας σκέτος μπελάς”, κτλ..

4. Υπερβολικές Φιλοδοξίες

Οι υπερβολικά φιλόδοξοι γονείς θέλουν να θεωρούνται οι καλλίτεροι γονείς. Για να το πετύχουν αυτό, ζητούν την τελειότητα και από τα παιδιά τους. Η αντιμετώπισή τους αυτή, ίσως επηρεάσει τα παιδιά τους και τα κάνει να μην προσπαθούν κάτι, εάν δεν είναι σίγουρα ότι θα έρθουν πρώτα. Έτσι παρατηρείται αργότερα ηλικιακά, το φαινόμενο της αναβλητικότητας.

Οι γονείς κάνουν  παράλληλα διάφορες παρατηρήσεις όπως: π.χ.
“Θα μπορούσες να πετύχεις καλλίτερα αποτελέσματα αν ήθελες………”
ή
“Για να δω θα τα καταφέρεις;….”.

Τέτοιες  παρατηρήσεις υπονοούν ότι τα παιδιά αξίζουν μόνο όταν πετυχαίνουν.

5. Δύο Μέτρα και Δύο Σταθμά

Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι εκείνοι θα έπρεπε να έχουν δικαιώματα και προνόμια,  όχι όμως και τα παιδιά τους. Π.χ. Η μητέρα λέει στα παιδιά ότι θα έπρεπε να χτυπούν την πόρτα του δωματίου των γονιών πριν εκείνα μπουν μέσα, ενώ η ίδια δε χτυπά  την πόρτα του δωματίου των παιδιών πριν μπει μέσα.

Κάτι τέτοιο δίνει το μήνυμα στα παιδιά ότι μέσα στην οικογένεια εκείνα αξίζουν λιγότερο.

Αν θέλουμε τα παιδιά  να πιστέψουν ότι αξίζουν, πρέπει ειλικρινά να τα δεχτούμε όπως είναι, με όλες τους τις ατέλειες.

• Πιστέψτε στα παιδιά για να μπορέσουν να πιστέψουν στον εαυτό τους.
• Δώστε προσοχή στη συνεισφορά τους και στα θετικά τους σημεία
• Για να νιώσουν τα παιδιά επαρκή, πρέπει να νιώσουν ότι είναι χρήσιμα για τους άλλους και ότι η συμμετοχή τους “μετράει” θετικά στα μάτια των σημαντικών άλλων.

Καλή σας επιτυχία!

Ενδεικτική βιβλιογραφία

Πηγές / References:

1. Encouraging Children to Learn by Rudolf Dreikurs and Don Sr. Dinkmeyer, Ελληνική έκδοση, «Σχολείο για Γονείς», Εκδ. Θυμάρι 2011.
2. “Εμείς και το Παιδί μας”, Ν. Ματσανιώτης, Αθήνα 2000
3. THE PARENT GUIDE – THE STEP APPROACH TO PARENTING YOUR TEENAGERby DINKMEYER DON , Ελληνική έκδοση, Σχολείο για Γονείς: Γονείς και Έφηβοι: Από τις συγκρούσεις στη συνεργασία, Εκδ. Θυμάρι

​

Ελευθερία Έρη Κεχαγιά Σύμβουλος Οικογένειας Ψυχοθεραπεύτρια Εκπαιδεύτρια Ομάδων ΓονέωνΕυρωπαϊκή πιστοποίηση Ψυχοθεραπείας (ECP), Μ.Α. Συμβουλευτικής Ψυχολογίας Πανεπιστημίου KEELE Αγγλίας,Website: www.psychiki-ygeia.grFacebook: Ψυχική Υγεία, Συμβουλευτική Ψυχοθεραπεία Ελευθερία Έρη Κεχαγιά