Προϋποθέσεις, ώστε ένα παιδί να γίνει χαρούμενο, υπεύθυνο και αυτόνομο!

Η περίοδος της βρεφικής- προνηπιακής ηλικίας, (χονδρικά μεταξύ 0-3χρ.) και η πρώτη παιδική ηλικία (3-6χρ.), θεωρούνται θεμελιακά σημαντικές, διότι συντελούνται βασικές οργανικές, σωματικές και ψυχολογικές εξελίξεις στο παιδί.
Τα έξι πρώτα χρόνια της ζωής, αποτελούν τα θεμέλια της προσωπικότητας, του παιδιού, αργότερα του εφήβου και εν τέλει του ενήλικα. Το ποιοι είμαστε ως άνθρωποι, κρίνεται σε ένα τεράστιο ποσοστό στην πολύ μικρή μας ηλικία!

Αυτή την περίοδο διαμορφώνεται η δομή της προσωπικότητας μας. Οικοδομείται ο σκελετός – η “ραχοκοκαλιά” της προσωπικότητας και του τρόπου που αργότερα σκεφτόμαστε, συμπεριφερόμαστε, αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας και τους άλλους γύρω μας, βλέπουμε τον κόσμο.
Στα μετέπειτα χρόνια (μετά την παιδική ηλικία),  χτίζουμε σ΄ ένα χώρο που έχει ήδη την τοποθεσία του και τον προσανατολισμό του. Ακριβώς ό,τι συμβαίνει και με την οικοδόμηση ενός σπιτιού!

Κάθε οικογένεια είναι από μόνη της μία κοινότητα.

1. Αν τον τόνο στην οικογενειακή ζωή, αρχίσουν να δίνουν οι γκρίνιες και οι συγκρούσεις, τότε το παιδί θα υιοθετήσει αυτές τις συνήθειες και τις στάσεις. Γι αυτό το λόγο τα αποτελέσματα της αγωγής εξαρτώνται απόλυτα από την ατμόσφαιρα που επικρατεί μέσα στην οικογένεια. Το παράδειγμα  των γονέων έχει την πιο μεγάλη σημασία.
   Πώς μπορεί π.χ.το παιδί να  αποκτήσει, λεπτούς και ευγενικούς τρόπους και να είναι χαρούμενο, αν  καβγάδες και ύβρεις, με “κοσμητικά” και απαξιωτικά σχόλια ανάμεσα στο ζευγάρι, ή και από τους γονείς προς τα παιδιά, ακούγονται καθημερινά στο σπίτι του.
2. Οι πρώτες εμπειρίες που αποκτά το βρέφος και το παιδί από τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω του έχουν την πιο μεγάλη σημασία. Πολύ πριν το παιδί μπορέσει να καταλάβει τα λόγια, αντιδρά στην ατμόσφαιρα που το περιβάλει, αντιλαμβάνεται τις ανθρώπινες σχέσεις, διαισθάνεται τα μηνύματα που αναδύονται ακόμη και από τη σιωπή και από αυτά που δεν εκφράζονται με λόγια – και ανάλογα αποκρίνεται.
   Η μεγάλη αγωνία, και το υπερβολικό ενδιαφέρον των γονιών του προκαλούν πνιγηρό και ασφυκτικό αίσθημα, αίσθημα ότι δε μπορεί να “αναπνεύσει”, δειλία και νευρικότητα.
   Αντίθετα η ηρεμία και η φυσική στάση απέναντί του, το γαληνεύουν και θέτουν τις βάσεις να αντιμετωπίζει με θάρρος την καθημερινότητά του και τις δυσκολίες του.
3. Χρειάζεται τεράστια προσπάθεια αυτοσυγκράτησης για να μη βοηθάτε το παιδί σε κάθε παραμικρή ένδειξη ότι θέλει τη βοήθειά σας.
   Το παιδί δε θα μπορέσει να αναπτύξει ικανοποιητικό θάρρος και αυτοπεποίθηση, αν από την αρχή δοκιμάσει τις ευνοϊκές πλευρές και συνέπειες της αδυναμίας του. Άλλωστε από την πρώτη ημέρα της ζωής του το βρέφος είναι ένα ανεξάρτητο πλάσμα που παρόλο που χρειάζεται βοήθεια και συμπαράσταση σε ορισμένες λειτουργίες του, είναι απόλυτα ικανό να προσαρμοστεί από μόνο του στη ζωή με τα δικά του μέσα κι έχει δικαίωμα σε αυτή την εμπειρία.
4. Η καλοσύνη, η έκδηλη τρυφερότητα, η φιλικότητα στον τόνο της φωνής και το χιούμορ, είναι αναγκαίες προϋποθέσεις για επιτυχημένη συνεργασία και κλίμα επικοινωνίας στην οικογένεια.
5. Επίσης σημαντική είναι και η σταθερότητα των λόγων μας. Το παιδί πρέπει ξεκάθαρα ν΄ αντιληφθεί τι περιμένουμε από αυτό. Τα παιδιά μαθαίνουν τους καθορισμένους κανόνες συμπεριφοράς μόνο αν αυτοί εφαρμόζονται ομοιόμορφα, σε όλες τις εποχές και κάτω από κάθε περίσταση.
   Θα βρείτε π.χ.μεγάλη δυσκολία να πείσετε το παιδί να μη λέει ψέματα, εάν ενώ θυμώνετε με το ψέμα και δίνετε την εντύπωση ότι είναι πολύ άσχημο κάποιος να καταφεύγει σε αυτό, το άλλο πρωί να το στέλνετε στην πόρτα να πει σε κάποιον που ήρθε να εισπράξει έναν λογαριασμό, ότι δεν είσαστε στο σπίτι. Ποια θα πρέπει τότε να είναι τα γενικά του συμπεράσματα ως προς το ψέμα;
6. Η εφαρμογή ορίων και οι κανόνων, αφήνοντας το παιδί να δοκιμάσει τις φυσικές συνέπειες της κακής και αρνητικής  του συμπεριφοράς.
   Οι συνέπειες κρύβουν  μία πρόσκληση: π.χ. «όσο θα φέρεσαι άσχημα θα σου είναι αδύνατον να παραμένεις στην παρέα μας. Θα χρειαστεί να αποσυρθείς στο δωμάτιό σου να σκεφθείς και όταν σκεφθείς τη συμπεριφορά σου και είσαι έτοιμος να φερθείς χωρίς να ενοχλείς, να επανέλθεις. Θα το χαρούμε πολύ τότε όλοι!»
7. Τέλος, σημαντική είναι και η αισιοδοξίαπου πρέπει να χαρακτηρίζει και αναδύεται από τους γονείς ή φροντιστές των παιδιών, στα λόγια και τις πράξεις τους, καθώς και πως τη μεταδίδουν στα παιδιά και σε όλη την οικογένεια. Είναι πηγή ελπίδας, ο χαρούμενος και ψύχραιμος  τόνος, για τις εκπλήξεις που επιφυλάσσει η ζωή, παρά τις δυσκολίες, τη σύγχυση και τους κινδύνους.
   Τα παιδιά έχουν ανάγκη να πιστέψουν στη θετική πλευρά της ζωής και στο ότι αυτή είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι, γεμάτο χρώματα, ήχους και αρώματα, περιπέτειες και πολύτιμα μαθήματα.
   Το μότο των γονέων δεν πρέπει να είναι άλλο από το
   “Ποτέ δεν το “βάζουμε κάτω”! Μια μέρα, η μέρα μας θα έρθει!

Website link:

https://psychiki-ygeia.gr/parent-upbringing-diapaidagogisi-paidion-children-independent-happy-responsible/

Ενδεικτική βιβλιογραφία

1. Encouraging Children to Learn by Rudolf Dreikurs and Don Sr. Dinkmeyer, Ελληνική έκδοση, «Σχολείο για Γονείς», Εκδ. Θυμάρι 2011.
2. “Εμείς και το Παιδί μας”, Ν. Ματσανιώτης, Αθήνα 2000
3. “Το Παιδί μία νέα Αντιμετώπιση”, Rudolf Dreikurs & Vicki Soltz, εκδ. Γλάρος 1979

​

Ελευθερία Έρη Κεχαγιά Σύμβουλος Οικογένειας Ψυχοθεραπεύτρια Εκπαιδεύτρια Ομάδων ΓονέωνΕυρωπαϊκή πιστοποίηση Ψυχοθεραπείας (ECP), Μ.Α. Συμβουλευτικής Ψυχολογίας Πανεπιστημίου KEELE Αγγλίας,Website: www.psychiki-ygeia.grFacebook: Ψυχική Υγεία, Συμβουλευτική Ψυχοθεραπεία Ελευθερία Έρη Κεχαγιά