Τα βιολογικά ή οργανικά προϊόντα είναι υγιής εναλλακτική επιλογή για τη παιδική διατροφή;

Είναι τα βιολογικά προϊόντα καλύτερα σε ποιότητα και γεύση συγκριτικά με τα συμβατικά; Υπερέχουν τα βιολογικά προϊόντα σε θρεπτική αξία και σύσταση σε σχέση με τα συμβατικά διατροφικά είδη; Είναι καλό να εντάξουμε τα βιολογικά προϊόντα στη διατροφή, τη δική μας και/ή των παιδιών μας, παρά το υψηλό τους κόστος; Οι παραπάνω είναι συχνές ερωτήσεις που οι επαγγελματίες της υγείας καλούνται να απαντήσουν.

Τι ονομάζουμε βιολογικά ή οργανικά προϊόντα;

Με τον όρο βιολογικά χαρακτηρίζονται τα προϊόντα εκείνα που παράγονται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις καλλιέργειας ή εκτροφής χωρίς τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, ορμονών, αντιβιοτικών και μεθόδων γενετικής μηχανικής. Κάθε τρόφιμο που επισημαίνεται ως βιολογικό στην ετικέτα του πρέπει να πληροί ορισμένα κριτήρια που έχουν προταθεί από επίσημους φορείς και επιστημονικές εταιρείες.

Στην περίπτωση του γάλακτος πρέπει να εξασφαλιστεί ότι όλη η παραγωγική διαδικασία, από τις ζωοτροφές και την εκτροφή των ζώων έως την παραγωγή, συσκευασία και διακίνηση του τελικού προϊόντος, είναι εναρμονισμένη με αυστηρούς κανόνες ποιότητας, που απαιτούνται προκειμένου να πιστοποιηθεί ως «βιολογική».

Τα βιολογικά προϊόντα όντως  ωφελούν την υγεία μας;

Έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα βιολογικά προϊόντα έχουν μεγαλύτερη θρεπτική αξία και είναι πιο ασφαλή από τα συμβατικά προϊόντα. Περιέχουν περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, μικρότερη αναλογία σε νερό και λιγότερα βαριά μέταλλα, εντομοκτόνα και παρασιτοκτόνα. Επιπλέον η αποφυγή προφυλακτικής χρήσης αντιβιοτικών στη βιολογική κτηνοτροφία οδηγεί σε χαμηλότερη αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά.

Ειδικά τα μικρά παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην επίδραση τοξικών ουσιών, γιατί:

• έχουν μικρό σωματικό βάρος οπότε απαιτούνται μικρότερες ποσότητες βλαπτικών παραγόντων για την εκδήλωση τοξικότητας
• καταναλώνουν περισσότερη τροφή ανά κιλό βάρους σώματος σε σχέση με έναν ενήλικα
• έχουν ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα, νεφρική και ηπατική λειτουργία, επομένως απομακρύνουν λιγότερα αποτελεσματικά τις τοξίνες
• έχουν μεγάλο προσδόκιμο ζωής.

Ως εκ τούτου, οι βλαπτικές ουσίες αθροίζονται στον οργανισμό τους με το πέρασμα του χρόνου αυξάνοντας ενδεχομένως την πιθανότητα εμφάνισης  καρκίνου, αυτοάνοσων νοσημάτων, υπογονιμότητας και εκφυλιστικών νοσημάτων του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Σε ότι αφορά ειδικά τα βιολογικά γαλακτοκομικά προϊόντα, έχει αποδειχθεί από διάφορες μελέτες ότι περιέχουν υψηλότερο ποσοστό β-καροτενίου, α-τοκοφερόλης και ιδανικότερη αναλογία ω3 προς ω6 λιπαρών οξέων σε σύγκριση με τα συμβατικά, καθώς και αντιοξειδωτικές ουσίες που δρουν ευεργετικά στο καρδιαγγειακό σύστημα. Επιπλέον, σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Ολλανδία, η κατανάλωση οργανικού βρεφικού γάλακτος ανέδειξε στατιστικά σημαντική μείωση στο έκζεμα σε παιδιά έως 2 ετών.

Τέλος σε ατομικό επίπεδο, ως γονείς, μη ξεχνάμε ότι οι βιολογικές καλλιέργειες προωθούν τη βιοποικιλότητα που είναι σημαντικός παράγοντας για την ισορροπία πολλών φυσικών οικοσυστημάτων και την ανθρώπινη υγεία. Η περαιτέρω μελέτη βιολογικών πρακτικών είναι σημαντική όταν μιλάμε για βιώσιμη ανάπτυξη. Ίσως στο μέλλον οι επωφελείς πρακτικές των βιολογικών καλλιεργειών να παρέχουν ουσιαστικές λύσεις και σε αρκετά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συμβατικές μέθοδοι καλλιέργειας.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

1. Bourn D, Prescott J. A comparison of the nutritional value, sensory qualities, and food safety of organically and conventionally produced foods. Crit Rev Food Sci Nutr 2002; 42:1
2. Kummeling I. et al. Consumption of organic foods and risk of atopic disease during the first 2 years of life in the Netherlands. Br J Nutr 2008 Mar;99(3):598-605. Epub 2007 Aug 29
3. Forman J, Silverstein J, Committee on Nutrition, et al. Organic foods: health and environmental advantages and disadvantages. Pediatrics 2012; 130:e1406
4. Magkos F, Arvaniti F, Zampelas A. Putting the safety of organic food into perspective. Nutr Res Rev 2003; 16:211
5. González N, Marquès M, Nadal M, Domingo JL. Occurrence of environmental pollutants in foodstuffs: A review of organic vs. conventional food. Food Chem Toxicol 2019; 125:370

​

Πηνελόπη Λουκέρη Παιδίατρος – Νεογνολόγος Σύμβουλος μητρικού θηλασμού Τ. Ιατρός Α΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής Ν. «Αγία Σοφία»